درمان چاقي يك بار براي هميشه (2)

در قسمت قبل به عوارض ناشي از رژيم‌هاي غذايي نادرست و شيوه هاي غلط لاغري اشاره نموديم. اكنون به ادامه مطلب مي‌پردازيم.

گودي و كبودي دور چشم‌ها
 

كاهش سريع وزن مي‌تواند به گودي و كبودي اطراف چشم‌ها منجر شود.
معمولاً در افرادي كه بافت چشم آن‌ها پر عروق است، با كاهش وزن و لاغري، بافت چربي پوشاننده اين عروق تحليل رفته و دور چشم نماي تيره پيدا مي‌كند. گاهي اين عارضه ناشي از كمبود ويتامين‌ها و املاح معدني است .براي درمان بايد از انواع ويتامين ها و املاح معدني نظير اهن و ويتامين «ث» و «اي» استفاده نموده و روزانه به مقدار كافي آب نوشيده شود.
گودي و كبودي دور چشم‌ها هم چنين مي‌تواند ناشي از كم خوني و يا وجود بعضي از بيماري‌هاي ديگر باشد كه بايد نسبت به درمان اقدام شود. گاهي براي درمان تيرگي دور چشم‌ها لازم است از تركيبات ضد تيرگي و چروك دور چشم استفاده شود البته از انواع مناسب و مجاز آن‌ها.

ترك هاي پوستي
 

ترك هاي پوستي معمولاً به دنبال افزايش و يا كاهش سريع وزن و نيز در دوران حاملگي به وجود مي آيد. علت اصلي اين عارضه از هم گسيختگي و تخريب بافت كلاژن پوست است. براي درمان اين ترك‌ها مي‌توان از كرم‌هاي مخصوص ضد ترك پوست استفاده نمود. البته لازم است اين كرم ها حداقل به مدت دو ماه با روش خاص بر روي ناحيه مبتلا ماساژ داده شود. استفاده از تركيبات مرطوب كننده پوست نيز مفيد است.

خشكي پوست صورت و بدن
 

اين مشكل ناشي از نرسيدن املاح و ويتامين‌ها و آب كافي به پوست است. از آن جايي كه در اثر رژيم هاي سخت، فشار خون كاهش مي يابد، رگ‌هاي تغذيه‌كننده پوست منقبض مي شوند تا خون و مواد غذايي بيشتري به ساير اعضاي بدن برسد. در نتيجه پوست خشك و سرد مي شود. از سوي ديگر با انقباض عروق پوست، ورود مواد مغذي به پوست نيز به شدت كاهش مي‌يابد. به اين ترتيب درمان اين عارضه شامل تأمين مواد مغذي، ويتامين‌ها و املاح مورد نياز بدن و نيز مرطوب نگه داشتن پوست است. براي اين كار لازم است فشار خون را به حد طبيعي نگه داريد. هم‌چنين آب بايد به ميزان كافي نوشيده شود. به علاوه مصرف ويتامين‌هاي «ب»، «ث»، «اي» و نيز آهن و روي و استفاده از كرم‌هاي ويتامينه و مرطوب‌كننده به منظور تقويت و شادابي پوست توصيه مي شود.

پوكي استخوان و پوسيدگي دندان‌ها
 

در نتيجه كمبود كلسيم و ويتامين «د» به وجود مي‌آيد؛ چه كمبود كلسيم براي سلامت بدن مضر است. وقتي در طول رژيم هاي سخت، مواد غذايي حاوي كلسيم مانند لبنيات به مقدار كافي به بدن نمي‌رسد، بدن به ناچار كلسيم مورد نياز خود را از استخوان ها و دندان ها تأمين مي‌كند. به همين علت پوكي استخوان و پوسيدگي دندان ها ايجاد مي شود. براي درمان اين عارضه علاوه بر مصرف لبنيات به مقدار زياد، بايد از داروهاي حاوي كلسيم و ويتامين «د» استفاده شود.

كم خوني
 

مي‌دانيم كه فعاليت خون سازي در بدن نيازمند مقادير كافي آهن، اسيد فوليك و ويتامين‌ها بخصوص ويتامين «ب12» است. اگر دريافت اين مواد مغذي كمتر از مقدار مورد نياز بدن باشد كم خوني بروز مي‌كند. اين تركيبات به مقدار كافي در گوشت‌ها، جگر، تخم‌مرغ و لبنيات وجود دارند.
- نكته: افراط در مصرف گوشت ها به خصوص گوشت قرمز و جگر مي‌تواند به بالا رفتن اوره و اسيد اوريك خون و حتي بيماري نقرس منجر شود. بنابراين بهتر است اين غذاها در حد اعتدال مصرف شوند. هم چنين براي درمان كم خوني لازم است از داروها و مكمل‌هاي حاوي اهن، اسيد فوليك و ويتامين «ب12» استفاده شود. افرادي كه دچار كم‌خوني فقر آهن هستند بايد حداقل 6 ماه به طور مداوم از تركيبات حاوي آهن استفاده كنند.

ضعف و سستي بدن و كاهش انرژي
 

اين مشكل ناشي از پايين بودن فشار خون، افت قند خون و نيز كمبود املاح، الكتروليت‌ها و ويتامين‌ها و يا كم خوني در بدن است. كنترل فشار خون و انجام آزمايش‌هاي طبي كمك زيادي به تشخيص علت ضعف بدن مي‌كند.
براي درمان بايد عوامل ايجادكننده را شناسايي و درمان نمود. كمبود املاح و الكتروليت‌ها بايد با تجويز املاح معدني مورد نياز اصلاح شود. تجويز مولتي ويتامين مينرال و ب- كمپلكس تا حد زيادي كمبود ويتامين‌ها را برطرف مي‌كند. درمان كم خوني شامل تجويز مكمل هاي حاوي آهن و اسيد فوليك مي‌باشد.

افزايش مدت خواب
 

علت موثر در بروز اين حالت مشابه مورد قبل و نتيجه پيروي از رژيم‌هاي نادرست است. گاهي هم در نتيجه اضطراب و افسردگي فرد دچار پرخوابي مي شود. انجام آزمايش‌هاي طبي لازم، به تشخيص علت كمك مي‌كند. در صورتي كه اين عارضه علت جسماني داشته باشد، درمان آن مشابه مورد قبل است. ولي اگر ناشي از اضطراب و افسردگي باشد بايد به طريق ديگري كه بعداً توضيح داده مي‌شود آن را درمان نمود.

سردرد و سرگيجه
 

مي‌تواند به دليل افت فشار و افت قند خون و يا استرس ناشي از كاهش وزن سريع باشد . سردرد و سرگيجه در كساني كه به دنبال كاهش وزن دچار اضطراب و افسردگي مي شوند نيز بروز مي‌كند. براي درمان علاوه بر رساندن مواد غذايي كافي به بدن، بايد افت فشار خون و افت قند خون اصلاح شود. در صورت لزوم بايد نسبت به درمان استرس، اضطراب و افسردگي اقدام شود. گاهي اوقات استفاده از داروهاي مسكن و آرام بخش ضروري است البته با تجويز پزشك.)
گاهي سردرد و سرگيجه به دليل تجمع مواد كتوني در بدن است كه در كاهش وزن سريع ديده مي شود. اين مواد كه از تجزيه چربي‌ها بوجود مي‌ايند در بدن تجمع كرده و با اثر بر روي مغز موجب منگي، كاهش تمركز حواس و احساس كسالت مي شوند و سردرد و سرگيجه بروز مي‌كند. براي درمان بايد از كاهش وزن سريع اجتناب كرده و روزانه به مقدار كافي آب نوشيده شود.

نكته
افرادي كه سابقه سردردهاي ميگرني دارند لازم است حتي‌الامكان با سرعت كمتري وزن خود را كاهش دهند.
 

اختلال قاعدگي
 

اختلال در قاعدگي و بي نظم شدن پريودها يكي از عوارض چاقي و اضافه وزن است و متخصصين بيماري‌هاي زنان براي رفع مشكل، علاوه بر درمان هورموني به اين بيماران توصيه مي‌كنند كه وزن خود را كاهش دهند. كاهش وزن بسيار كمك‌كننده است و در اكثر موارد بيماراني كه لاغر مي شوند نظم قاعدگي طبيعي به دست مي‌آورند.
از طرفي ديگر گاهي در خانم‌هايي كه سيكل‌هاي طبيعي دارند با كاهش وزن (خصوصاً كاهش وزن سريع) نظم قاعدگي به هم مي‌خورد و معمولاً سيكل‌ها كوتاه و مدت زمان و شدت قاعدگي افزايش مي يابد. در اين حالت نيز تغذيه مناسب و استفاده از انواع ويتامين‌ها كمك‌كننده است. لازم است اين خانم‌ها در دوران پريود از تركيبات حاوي آهن، اسيد فوليك، ويتامين «ب12» و ويتامين «اي»، طبق تجويز پزشك استفاده كنند. اين مشكل جدي نيست و معمولاً با اقدامات فوق برطرف مي‌شود.
چنان‌چه مشكل ادامه يابد لازم است بيمار به پزشك متخصص بيماري‌هاي زنان مراجعه كرده و تحت درمان هورموني قرار گيرد.

ناراحتي معده و خونريزي‌هاي گوارشي
 

حاصل گرسنگي، كم‌خوري و رژيم‌هاي سخت است. در اين حالت مخاط معده ناشي از سوء‌تغذيه و اثر مخرب اسيد بر مخاط معده خالي است. در موارد شديدتر، مخاط معده دچار زخم هاي سطحي و عمقي شده و خونريزي مي‌كند. از علايم خونريزي معده و اثني‌عشر استفراغ خوني و سياه شدن رنگ مدفوع مي‌باشد.
در صورت وجود دردهاي معده و تيره شدن مدفوع، احتمال خونريزي گوارشي وجود دارد. در اين حالت اولين اقدام مراجعه فوري به اورژانس يا پزشك متخصص گوارش است تا درمان لازم هر چه سريع تر انجام شود. به طور كلي درمان خونريزي معده و اثني‌عشر شامل متوقف كردن خونريزي، جبران خون از دست رفته و درمان زخم است كه بايد تا بهبودي كامل عارضه ادامه يابد.

بيوست
 

يبوست، عارضه شايع اغلب رژيم هاي كاهش وزن بخصوص رژيم هاي غذايي غير اصولي و سخت است. دفع طبيعي مدفوع نيازمند دريافت كافي مواد غذايي بويژه فيبرها است (فيبر ماده اي است كه قابل هضم و جذب نبوده و در تشكيل مدفوع نقش اساسي دارد.)
غذاهاي حاوي فيبر عبارت اند از سبوس گندم و برنج، غلات كامل (با پوست)، حبوبات، ميوه و سبزي‌جات مختلف. در مناطقي كه فيبر به مقدار زياد مصرف مي شود احتمال بروز يبوست بسيار كم است و برعكس در مناطقي كه غذاهاي مصرفي فاقد فيبر كافي هستند و گوشت‌ها و چربي‌ها، قندهاي ساده، نان سفيد و بدون سبوس، برنج سفيد و بدون سبوس و... بخش عمده برنامه غذايي را تشكيل مي‌دهد يبوست بيشتر ديده مي‌شود. در نتيجه كاهش غذاي دريافتي و يا پيروي از رژيم هاي پروتئيني- چربي، حجم مدفوع كاهش يافته و يبوست عارض مي شود.
بجز عوامل اصلي گفته شده، عواملي هم چون كم تحركي، مصرف ناكافي آب، استرس و... نيز در ايجاد يبوست دخالت دارند كه براي درمان يبوست بايد به اصلاح آن‌ها نيز بپردازيم.
1- نوشيدن آب به مقدار كافي
2- مصرف كافي غذاهاي حاوي فيبر
سبوس گندم و برنج، غلات كامل، نان‌هاي سبوس‌دار، حبوبات، سبزي جات، سالاد و ميوه بخصوص انواع ملين آن نظير آلو، زردآلو، انجير، كيوي، مركبات و ساير ميوه‌جات ملين در درمان يبوست نقش مؤثري دارند.
3- تحرك كافي
پياده روي و طناب زدن توصيه مي شود. پياده روي پس از صرف صبحانه بسيار مفيد است.
4- پرهيز از استرس و فشارهاي عصبي.
منبع: نشريه تغذيه و سلامتي- ش: 78